Giải pháp logistics hiệu quả – Chìa khóa thúc đẩy xuất nhập khẩu trong bối cảnh biến động
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, logistics ngày càng đóng vai trò then chốt trong việc giữ ổn định chuỗi cung ứng và thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu. Tại Diễn đàn Logistics 2025 diễn ra ngày 25/7 do Vụ Phát triển Thị trường Nước ngoài (Bộ Công Thương) tổ chức, nhiều chuyên gia đã cùng bàn luận về các giải pháp giúp nâng cao hiệu quả logistics và tăng sức chống chịu cho doanh nghiệp Việt.
Bức tranh logistics và xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm 2025
Theo bà Nguyễn Thảo Hiền – Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển Thị trường Nước ngoài, thương mại toàn cầu đang phục hồi tích cực với tổng kim ngạch năm 2024 đạt gần 33.000 tỷ USD, tăng 3,3%. Riêng Việt Nam, 6 tháng đầu năm 2025 đã ghi nhận tổng kim ngạch xuất nhập khẩu khoảng 432 tỷ USD, tăng hơn 16% so với cùng kỳ. Trong đó, xuất khẩu đạt gần 220 tỷ USD, nhập khẩu hơn 212 tỷ USD, xuất siêu hơn 7 tỷ USD – một con số ấn tượng trong bối cảnh nhiều nền kinh tế vẫn đang chịu áp lực.
Chỉ số hiệu quả logistics (LPI) của Việt Nam cũng có bước tiến đáng kể, xếp hạng 43/139 toàn cầu và thứ 5 trong ASEAN. Thị trường logistics trong nước hiện có quy mô 45–50 tỷ USD và duy trì tốc độ tăng trưởng trung bình 12–14%/năm. Việc phát triển mạnh các trung tâm logistics, kho ngoại quan, ICD và hệ thống vận tải đa phương thức đang góp phần đẩy mạnh xuất khẩu trong các ngành chủ lực như dệt may, điện tử, nông – thủy sản.
Việt Nam tăng hạng LPI logistics trở thành trụ cột hỗ trợ xuất khẩu chủ lực
Tuy nhiên, logistics Việt Nam vẫn đối mặt với không ít thách thức như chi phí cao, hạ tầng chưa đồng bộ, thiếu quy chuẩn chung, và đặc biệt là sự ảnh hưởng từ các thay đổi chính sách thương mại và quy định pháp lý mới ở cả trong và ngoài nước.
Về vận tải biển – tuyến vận chuyển chủ lực của hoạt động xuất nhập khẩu – bà Đinh Thị Bảo Linh (Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại – Bộ Công Thương) cho biết nửa đầu năm 2025 chứng kiến khối lượng hàng tăng mạnh nhưng giá cước biến động lớn, cùng các rủi ro địa chính trị khiến các hãng tàu phải điều chỉnh liên minh và cơ cấu đội tàu.
Tính chung toàn ngành, khối lượng hàng hóa vận chuyển trong nước 6 tháng đầu năm đạt 1.438,59 triệu tấn, tăng 14,28% so với cùng kỳ. Lượng hàng qua cảng biển đạt trên 573 triệu tấn, tăng 15%. Những con số này cho thấy nhu cầu vận chuyển và dịch vụ logistics đang tăng nhanh cùng với sự phục hồi của sản xuất và thương mại.
Định hướng phát triển và giải pháp chiến lược cho logistics Việt Nam
Dự báo trong nửa cuối năm 2025, ngành logistics Việt Nam tiếp tục có triển vọng tăng trưởng nhờ hàng loạt yếu tố thuận lợi: sự mở rộng của các khu công nghiệp quy mô lớn, sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, tốc độ giải ngân đầu tư công được thúc đẩy, và sự tham gia ngày càng nhiều của khu vực tư nhân vào đầu tư hạ tầng logistics.
Ngoài ra, nếu Việt Nam đạt được những thỏa thuận thuế quan thuận lợi với Hoa Kỳ, điều này sẽ góp phần làm gia tăng sức hút dòng vốn FDI và củng cố thêm vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp logistics vẫn cần đối mặt với bài toán chi phí ngày một tăng, từ giá nguyên vật liệu đến giá nhiên liệu. Đồng thời, họ cũng cần thích nghi nhanh với các quy định pháp lý mới được ban hành đồng loạt trong thời gian gần đây.
Logistics Việt Nam nửa cuối 2025 tăng trưởng mạnh nhưng áp lực chi phí và pháp lý vẫn hiện hữu
Một điểm nhấn đáng chú ý tại diễn đàn là giải pháp vận tải đa phương thức mà ông Trương Tồn Vĩ – Tổng Giám đốc Công ty Việt Thông – đưa ra. Ông cho biết hiện nay tuyến logistics giữa Việt Nam và Trung Quốc chủ yếu vẫn dựa vào đường bộ, dẫn đến chi phí cao và thời gian giao nhận thiếu ổn định. Trước bối cảnh kim ngạch thương mại song phương đã vượt mốc 230 tỷ USD vào năm 2024, cần có mô hình vận tải hiệu quả hơn.
Giải pháp cốt lõi được đề xuất là kết hợp vận tải đường sắt xuyên biên giới với vận tải đường bộ ngắn hai đầu – hình thức vận tải đa phương thức có thể giúp “giảm chi phí, tăng hiệu quả, ổn định chuỗi cung ứng”. Hiện Việt Nam và Trung Quốc đang xây dựng nền tảng thông tin vận tải chung, kỳ vọng nâng hiệu suất truyền tải dữ liệu chuỗi logistics lên 40%.
Đồng thời, các trung tâm phân phối biên giới (như tại Huế cho ngành tinh bột sắn) và việc duy trì hoạt động ổn định của các đoàn tàu liên vận Trung–Việt được xem là giải pháp chiến lược để hỗ trợ thương mại song phương.
“Chúng tôi tin rằng khi mạng lưới vận tải giữa hai nước được liên kết sâu rộng hơn, tiềm năng thương mại Trung–Việt sẽ được mở rộng một cách bền vững”, ông Trương Tồn Vĩ nhấn mạnh.
